کرمانج ها کم و بیش حدود ۷۰ درصد از کردهای جهان را تشکیل می دهند.
آنها به «شبه کرد شمال» نیز معروفند و امروزه در بیش از ۳۰ کشور جهان پراکنده شده اند.
با این حال مهم‌ترین سکونتگاه‌های کرمانج‌ها عبارتند از، جنوب و بخش‌هایی از شرق و مناطق مرکزی ترکیه، قسمتی از سوریه، عراق، ایران، بسیاری از کشورهای آسیای میانه و اروپا که بعضاً جوامع چند صد هزار نفری کرمانج‌ها را در خود جا داده‌اند.
یکی از نقاط کرمانج‌نشین که بسیاری از این قوم در آن زندگی می‌کنند «شمال خراسان» و شمال شرقی ایران است.
به لحاظ زبانی همانند ویژگی‌های فیزیکی و رفتاری، کردها در تمام شاخه‌ها شباهت بسیار به هم دارند.
اما عمده تفاوت زبانی ها آنها این است که به ترتیب از نقاط جنوبی به سمت شمال، زبان کردی به طرف ساده‌تر شدن و خلاصه گویی پیش می‌رود.
کرمانج‌های خراسان نیز به تبع این تغییر با زبانی ساده‌تر و اختصاری تر سخن می‌گویند و تا حدودی متأثر از زبان فارسی و عربی هستند و دخل و تصرفاتی در آن به عمل آمده است.
اما با همین وجود برای کرمانج‌های دیگر نقاط جهان به راحتی قابل فهم است.
کرمانج‌های خراسان به لحاظ مذهبی، تماماً شیعه مذهبند و گویا یکی از عمده دلایل کوچ این قوم به خراسان شمالی نیز قرابت مذهبی با دیگر ایرانیان است.
مهم‌ترین نقاط اسکان کرمانج‌ها در خراسان عبارتند از شهرهای قوچان، بجنورد، اسفراین، شیروان، مشهد، چناران، فاروج، درگز، کلات، آشخانه، مانه و سملقان، باجگیران، نیشابور، سبزوار کلاته، اینچه ساوبلاغ، حاج نصیر و … است.
در گذشته حضور کرمانج‌ها در روستاها نمود بیشتری داشت.
چرا که اغلب آنان به مشاغلی هم چون دامداری و کشاورزی مشغول بودند و ناگزیر به زندگی کوچ نشینی و روستانشینی بودند.
مهم‌ترین ییلاقات عشایر این قوم شامل رشته کوه‌های گُلیل، هزار مسجد، آلاداغ، مراوه تپه و شاه جهان است.
در آذربایجان غربی نیز در شهرستان‌های ارومیه، سلماس، خوی، ماکو، پل دشت و… دویست هزار کرمانج زندگی می‌کنند.
از مهم‌ترین طوایف کرمانج ها می‌توان به ایل بزرگ قهرمانلو، ظفرانلو، بیچرانلو، ایزانلو، قاچکانلو، شادلویی، اسماعیلی و رجبیان اشاره کرد.
